April 29

Բակտերիաներ և սնկեր

  1. Ի՞նչ գիտեք բակտերիաների և սնկերի մասին: Ի՞նչ օրգանիզմներ են դրանք:
    Բակտերիաները և սնկերը տարածված են գրեթե ամենուրեք՝ մյուս կենդանի օրգանիզմների հետ կազմելով կենսոլորտը:  Կան փոքր, մանր օրգանիզմներ՝ մանրէներ, որոնց մեծ մասը բակտերիաներն են:
  2. Ո՞վ է բացահայտել բակտերիաները, ի՞նչ սարքի օգնությամբ:
    Դրանք տեսանելի են դառնում միայն խոշորացնող սարքերի օգնությամբ: Հոլանդացի վարպետ և բնագետ Անտոնի վան Լևենհուկը, այդպիսի մի պարզ սարք ստեղծելով, բացահայտեց մանրէները։
  3. Ինչի՞ հաշվին են բակտերիաները պաշտպանվում միջավայրի անբենպաստ գործոններից:
    Բակտերիաները տարբեր ձևի են՝ ցուպիկաձև, գնդաձև, ստորակետաձև, պարուրաձև և այլն: Այդ ձևն ապահովվում է որոշա­կի լավ արտահայտված արտաքին կառույցով, որը շրջապատում է բակ­տերիան: Նման կառույցը նաև պաշտպանում է բակտերիան միջավայրի տարբեր անբարենպաստ գործոններից, օրինակ՝ սուր առարկաներից, բարձր ջերմաստիճանից կամ ճնշումից, քիմիական տարբեր նյութերից: Բակտերիաները շատ կայուն են:
  4. Բակտերիաների սնման ի՞նչ եղանակներ գիտեք:
    Բակտերիաներն ունեն սնման տարբեր եղանակներ. մի դեպքում իրենք են առաջացնում օրգանա­կան նյութեր, մյուսում՝ օգտվում են պատրաստի նյութերից:
  5. Ինչո՞ւմն է բակտերիաների դերը բնության մեջ և մարդու կյանքում:
    Բակտերիաների մի մասը մեծ օգուտ է տալիս բնությանը: Դրանք նպաստում են որոշ բույսերի աճին և զարգացմանը, կենդանիների և մար­դու սննդառությանը։
  6. Ի՞նչ գիտեք սնկերի և ծառերի փոխադարձ կապի մասին:
    Սնկերը մեծ դեր են կատարում բնության մեջ: Սնկերի մի մասն ապ­րում է ծառերի տակ, ծառերի արմատներին մոտ և փոխազդում նրանց հետ՝ տալով և ստանալով պիտանի նյութեր, օգնելով մեկր մյուսի աճին և զարգացմանը: Դա օգտակար կապ է:
April 29

Հինգերորդ դասարանի ելքի ստուգատես


Իմ բլոգի առաջինն նյութի անունը <Ես արդեն բլոգ ունեմ>
Հրապարակվել է Մայիսի 13, իսկ կարգը մայրենի։


Իմ բաժիններից ամենաքիչը օգտագործվում է՝ Պատկերասրահը, որովհետև ես քիչ եմ նկարում։
Իմ բլոգի բաժիններն են՝

  • «Ելք» ստուգատես
  • Անգլերեն
  • Անհատական ուսումնական պլան
  • Անհատական ուսումնական պլան, Ճամբար
  • Անհատական պլան
  • Բնագիտություն
  • Ընտրությամբ գործներություն
  • Հայոց լեզու
  • Հայրենագիտության ակումբ
  • Հայրենագիտություն
  • Հայրենագիտություն 5
  • Հաշվետվություն
  • Ճամփորդություններ
  • Մաթեմատիկա
  • Մայրենի
  • Մայրենիի ստուգատես
  • Նախագծեր
  • Պատկերասրահ
  • Ռուսերեն
  • Տեխնոլոգիա, խոհանոցային գործունեություն
  • ես և շրջակա աշխարհ
  • հունվարյան ստուգատեսային ճամբար


Իմ հավանած բլոգը Նատալիի բլոգն է, որովհետև նրա բլոգում բոլոր նյութերը կան, և նա պարտաճանաչ աշխատում է։

April 25

Լեզվական աշխատանք, թեմա՝ բարդ նախադասություն 349-352

349. Նախադասություններն ավարտի՛ր: Առաջադրանքը հնարավո՞ր է կատարել՝ առանց ստորոգյալ ավելացնելու:
Հնարավոր չէ կատարել առանց ստորոգյալ ավելացնելու, այս առաջադրանքը։

            Աքլորներն իրար բզկտում էին, որովհետև սոված էին մնացել։
            Սարսափելի փոթորկից նավը շուռ կգար, եթե նավաստիները խելացի չլինեին։
            Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, ուրեմն անձրև էր գալիս։
            Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, իսկ այգիներում մեծերն էին աշխատում։
            Քանդակագործը գիշեր ու զօր աշխատում էր, երբ նույնիսկ տոն էր։
            Լավ եղանակին այնտեղ էի տանում շնիկիս, որ վազվզեր այգում։

350. Ա ևԲ խմբերի նախադասությունները համեմատի՛ր: Ի՞նչ տարբերություն կա:

            Ա. Քամին կամակոր տարերք է: Մարդիկ նրա էներգիան էլ են օգտագործում:
            Բնության քանդակագործներից մեկն էլ քամին է: Նա անդուլ աշխատում է  փոխել Երկրի դեմքը: Այնտեղ չոր ու մերկ հող կա: Քամին փոշու զանգվածներ է օդ հանում:
Բ. Քամին կամակոր տարերք է, բայց մարդիկ նրա էներգիան էլ են օգտագործում: Բնության քանդակագործներից մեկն էլ քամին է, որը անդուլ աշխատում է փոխել Երկրի դեմքը: Քամին փոշու զանգվածներ է օդ հանում այնտեղ, որտեղ չոր ու մերկ հող կա:
Ա․ շարքում պարզ նախադասություններ են, իսկ Բ․ շարքում բարդ նախադասություններ։

351. Նախադասություններն ավարտի՛րԳտի՛ր ստացված նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերության պատճառը:
Նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերության պատճառը այն է, որ շաղկապները տարբեր են:

            Նա ամեն առավոտ վազում է, որ չուշանա դասից:
            Նա ամեն առավոտ վազում է, որպեսզի հասնի ընկերուհուն:
            Նա ամեն առավոտ վազում է, չնայած, որ չէր ուշանում:
            Նա ամեն առավոտ վազում է, իսկ ընկերուհին՝ քայլում:
            Նա ամեն առավոտ չի վազում, այլ դանդաղ քայլում:

352. Նախադասություններն ավարտի՛րԻնչո՞վ են տարբերվում ավարտները:
Նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերության պատճառը այն է, որ շաղկապները ուրիշ է:

            Մի մարդ շուկայից ոչ թե ձեռնասուն կաքավ գնեց, այլ խոզի բուդ։
            Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որպեսզի պահեր։
            Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որովհետև գեղեցիկ էր երևում։
            Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որը թանկ էր։
            Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որին շատ հավանեց։
            Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, երբ կարող էր գնել կատու։

April 23

Լեզվական աշխատանք, թեմա՝ Կոչական 341-347

Կոչական

341. Նախադասության րնդգծված բառերը հանի՛ր: Ի՞նչ է փոխվում (նախադասության արտահայտած միտք, ինչոր տեղեկություն, բառերի դասավորություն, այլ բառեր և այլն): Ի՞նչ կանվանես ընդգծված բառերը:

            Դավի՛թ, շախմատի առաջին գիրքը տասնհինգերորդ դարում է գրվել՝      Իսպանիայի թագաժառանգի համար:
Շախմատի առաջին գիրքը տասնհինգերորդ դարում է գրվել՝      Իսպանիայի թագաժառանգի համար:
            Այդ օրվանից մինչև այսօր, երեխանե՛ր, շախմատի բազմաթիվ գրքեր են   հրատարակվել (ավելի քան հիսուն հազար անուն):
    Այդ օրվանից մինչև այսօր շախմատի բազմաթիվ գրքեր են   հրատարակվել (ավելի քան հիսուն հազար անուն):
            Դու ամեն ինչ գիտե՞ս ֆուտբոլի մասին, ֆուտբոլի՛ստ:
Դու Ամեն ինչ գիտե՞ս ֆուտբոլի մասին։
            Ֆուտբոլիստների շապիկների վրա, Վահե՛, 1937 թվականին են առաջին անգամ             համարներ գրել:
Ֆուտբոլիստների շապիկների վրա 1937 թվականին են առաջին անգամ             համարներ գրել:

            Ֆուտբոլիստներին պե՞տք են այդ համարները, Սամվե՛լ:
Ֆուտբոլիստներին պե՞տք են այդ համարները:
            Համարները, փոքրի՛կ, գրում են, որ հանդիսատեսներն ավելի լավ             կողմնորոշվեն:
    Համարները գրում են, որ հանդիսատեսներն ավելի լավ             կողմնորոշվեն:

Եվֆոր կոչականը դուրս ա գալիս նախադասությունը մնումա առանց կոչականի։

342. Նախադասության ընդգծված բառերն ի՞նչ են ցույց տալիս: Նախադասությունների կետադրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ և փորձի՛ր բացատրել:

            Եղիշե՛, այդ նամակն ինձ կտա՞ս կարդալու:
            Հասմի՛կ, այս երկտողից.բացի ուրիշ բան չի՞ գրել:
            Պետք է արտասանե՞ս, Նվա՛րդ:
           
Ո՞ւմ ես փնտրում այդպես, Արսե՛ն:
           
Գնանք, Խորե՛ն, քեզ ծանոթացնեմ Չարենցի հետ:
            Բանաստեղծությունդ, սիրելի՛ս, անհաջող է ստացվել:
Կեդադրույունը կոչականի վրա դնում են շեշտ, և դրանից հետո դնում են ստորակետ։

343. Ընդգծված բառերը կոչականներ են: Այդ անունը բացատրի՛ր:
Կոչականը նշանակում է նախադասության գլխաոր անդամը։

344. Կետերի փոխարեն կոչականներ գրի՛ր:

            Նատալի՝ի, դինոզավրերն ինչո՞ւ են ոչնչացել:
            Պապի՝կ, դու քայլող մեքենա տեսե՞լ ես:
            Նա իսկապե՞ս իր բնակարանը գազանանոցի է վերածել, Մի՝ա:
            Մարդն ինչքա՞ն ժամանակ կարող է դիմանալ առանց խմելու, հայրի՝կ:
            Գիտե՞ս, Նարե՝կ, ռոբոտներին էլ է օդ պետք:
            Ի՜նչ ասես չես մտածի, Մայրի՝կ հիմա էլ որոշել ես նոր տեսակի ծաղի՞կ աճեցնել:

345. Ա և Բ խմբերի նախադասություններում ընդգծված կոչականները համեմատի՛ր և տարբերությունների մասին գրի՛ր:

            Ա. Եղբա՛յր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:
            Բ. Ա՛յ եղբայր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:
            Ա. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, փիլիսոփա՛:
            Բ. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, իմսատո՛ւն փիլիսոփա:
           
Ա. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, գյուտարա՛ր, ավտոտնակ էլ պետք չէր լինի:
            Բ. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, պարո՛ն գյուտարար,   ավտոտնակ էլ պետք չէր լինի:
Ա․խմբում կոչականնա, իսկ Բ խմբում կոչականնա ու իր լրացուցիչ անունը։

346. Ընդգծված կոչականները բառակապակցություններ դարձրո՛ւ (լրացումներ ավելացրո՛ւ) և փոխի՛ր շեշտի տեղը:

            Օրինակ՝
Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, Անահի՛տ: – Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, բարի՛ Անահիտ:

            Տղա՛, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս:
Չարաճճի տղա՛, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս:
            Փոքրի՛կ, լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է:
Սիրելի փոքրի՛կ , լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է:
            Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, նկարի՛չ:
Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, բարի նկարի՛չ:
            Շանդ պահի՛ր,. որ մոտ գամ, հովի՛վ.
Շանդ պահի՛ր,. որ մոտ գամ, կույր հովի՛վ.
            Գիտե՞ս, ճամփո՛րդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:
Գիտե՞ս, գեղեցիկ ճամփո՛րդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:
            Իզուր չէիք եկել, երեխանե՛ր, երեկոն լավ անցավ:
Իզուր չէիք եկել, շատ երեխանե՛ր, երեկոն լավ անցավ:

347 Նախադասություններ կազմի՛ր՝ տրված բառերն ու բառակապակցությունները գործածելով որպես կոչականներ:

Բարի՛ մարդիկ, կարող եք ինձ օգնել։
Հարգելի՛ ծնողներ, ձեր երեխային վերցրեք։
Ի՛մ հեռատես ընկեր, ես քեզ կարոտել եմ։
Անտառի՛ ծառեր, մեզ կարող եք օդ տալ։
Ա՛յ    կամակոր աղջիկ, քեզ խելոք պահեք։

April 18

Задание 13

Пользуясь словами для справок, напишите ответы на вопросы.

Ворона каркает, а воробей? Воробей (что делает?) чирикает.

Сова летает, а заяц? Заяц (что делает?) прыгает.

Корова мычит, а собака? Собака (что делает?)лает.

Слова для справок: лает, прыгает, чирикает

Прочитайте считалочку. Подчеркните слова, которые обозначают действие.

Раз, два, три, четыре, пять,

Вышел зайчик погулять,

Вдруг охотник выбегает…,

Прямо в зайчика стреляет!

Пиф! Паф! Ой-ой-ой!

Убегает зайчик мой.

Спишите текст, вместо точек вставьте подходящие по смыслу глаголы. Задайте к ним вопросы.

 Бежала лиса по полю. Вдруг выскочили собаки и погнались за ней. Лиса бросилась бежать и в нору . В норе сидит и говорит сама себе: — Ушки, ушки, что вы делали? — Мы слушали, чтобы собаки лисоньку не скушали.

Слова для справок: бежала, выскочили, погнались, бежать, убежала, спряталась, сидит, делали, слушали, скушали.

Прочитайте. Запишите ответ на вопрос.

Дождик крапал, моросил,

Ливнем лил, стеной стоял.

Припускал, стучал, косил,

Барабанил, травы мял.

Дождик (что делал?) крапал и моросил.

Составьте словосочетания. Подберите как можно больше слов.Образец: цветок (что делает?) растёт, распускается, пахнет, расцветает.
море бушует, замерзает.

птичка поет, летает, пьет

ветер дует, воет, гонит

собака лает, кусается, бежит

Соберите слова каждой строчки в предложения так, чтобы получился стишок.

Я из школы прихожу.
Всё на место положу.
А бывает что играю.
Всё на свете раскидаю.
Но когда гулять иду.
Всё на место я кладу.

April 18

Վիլհելմ Հաուֆ — «Թզուկ Քիթը»

Գերմանական մի մեծ քաղաքում իր կնոջ՝ Հաննայի հետ միասին ապրում էր մի կոշկակար, անունը՝ Ֆրիդրիխ։ Ամբողջ օրը նա նստում էր փողոցում և կոշիկներ կարկատում։ Նա նոր կոշիկներ էլ էր կարում, եթէ որևէ մեկը պատվիրում էր, բայց այդ դէպքում ստիպված էր լինում նախ կաշի գնել, որովհետև այնքան փող չուներ։ Իսկ Հաննան իր փոքրիկ պարտեզից ստացած պտուղներն ու բանջարեղենն էր շուկայում վաճառում։ Նա շատ մաքրասեր կին էր և կարողանում էր գեղեցիկ դասավորել ապրանքը, դրա համար էլ միշտ շատ գնորդներ էր ունենում։ Հաննան ու Ֆրիդրիխը ունեին մի որդի Յակով անունով, նա տասներկու տարեկան գեղեցիկ տղա էր։ Սովորաբար նա նստում էր շուկայում, իր մայրիկի մոտ։ Երբ որևէ խոհարար կամ խոհարարուհի Հաննայից շատ բանջարեղեն էր գնում, Յակովը նրան օգնում էր գնածը տուն հասցնել։

April 17

338. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող բառեր գրելով կետերի փոխարեն:

            Ո՛չ գայլերը, ո՛չ կատուները, ո՛չ էլ վագռերը չեն խաբի աղվեսին, նա բոլորից էլ խորամանկ է: (ինչե՞րը)
            գրքերը, գրիչները, ուտելիքները ու պայուսակները վերցրինք ու ճամփա ընկանք: (ինչե՞րը)
            Մի գիշերում ամբողջ անտառը լցվեց նապաստակներով, օձերով և ոզնիներով: (ինչերո՞վ)
Քաղաքում, գյուղում կամ այգում պետք է փնտրեք: (որտե՞ղ)
Ես, քույրիկս, ծնողներս ու պապիկս պիտի գտնեն գանձը: (ովքե՞ր)

339. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր:

            Օրինակ՝
Նա շատ է ճամփորդել: (ինչո՞վ) – Նա գնացքով, նավով ու օդանավով շատ է ճամփորդել:

            Օդում տեսավ օդապարիկներ, ճնճղուկներ  ու ինքնաթիռներ։ (ինչե՞ր)
            Բազմագույն ու բազմաբույր ծաղիկներ կան մարգետիններում, անտառներում։ (որտե՞ղ)
            Հինգ րոպե առաջ դուրս եկան ոստիկանները։ (ովքե՞ր)
            Վաղուց դեղին են ծաղիկները։ (ինչե՞րը)

340. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր:

            Այդ անգամ բազմաթիվ երեխաներ ներկայացմանը ու կրկեսին (ինչի՞ն) ներկա եղան:
            Փորձարարը մայրիկին և աղջկան (ո՞ւմ) խնդրեց, որ մոտենան:
            (Ինչպիսի՞) Ուժեղ կամ ամուր մետաղը ինձ շատ էր զարմացրել:
            Մաթեմատիկան (ինչպիսի՞) կարևոր և պետքական գիտություն է:
            (Ե՞րբ)Այս արևոտ օրը հանդիպում եմ նրան ու ինձ հետաքրքրող հարցեր տալիս:
            (Որտե՞ղ)Անտառում և կենդանաբանական այգում ես շատ բան իմացա դրանց մասին:

341․ Կանաչով նշիր ենթական, դեղինով ստորոգյալը, առանձնացրու ենթակային լրացնող բառերը և ստորոգյալին լրացնող բառերը։

Հեռավոր անտառում ապրում էր մի ծեր կախարդ։

Երգի հնչյունները հասնում էին մինչև փողոցի վերջի տներին։

Լուսաբացին զինվորների խումբը մոտեցավ լքված քաղաքի դարբասներին։

Շոգից ծաղիկների տերևները թոշնել էին։

April 16

Քրդերը Հայաստանում

Overview image

1.Պատմագիտության մեջ ներկայացվող «Քուրդիստան» կամ «Քրդստան» անվանումը օգտագործվում է սոսկ ազգագրական իմաստով (Իրանի Քուրդիստան, Իրաքի Քուրդիստան, Թուրքիայի Քուրդիստան), որովհետև գոյություն չի ունեցել նման քաղաքական միավորում։

2․Քրդերը բաժանվում են երկու հիմնական մասի՝ հյուսիսային քրդեր կամ քուրմանջիներ։

3.Հայաստանի առաջին հանրապետության տարիներին քրդերը ստացել են քաղաքական իրավունքներ․ Հայաստանի ազգային ժողովի կազմում ընտրվել է նաև քրդական համայնքի ներկաչացուցիչ, իսկ որոշ քրդեր դարձել են հայկական բանակի սպաներ և կազմավորել քրդական կամավորական գնդեր։

4.Քրդերի մի մասը, մասնավորապես Կարսի մարզում, միացել է Հայաստանի թյուրքախոս բնակչության խռովություններին ընդդեմ Հայաստանի Հանրապետությանը։